Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açması üzerine iki ülke arasında yaşananlar tüm dünyayı etkiliyor. Her geçen gün ülkeler arasındaki gerginlik büyürken bu gerginlikten en çok nasibini alan Türkiye oluyor. Bilindiği üzere Türkiye hem Rusya hem de Ukrayna ile ithalat konusunda yakın ilişkiler içerisinde. Türkiye, buğday, musır, arpa ve ayçiçeği gibi hububatların yüzde 85'ini bu ülkelerden karşılıyor.

TÜİK verilerine bakıldığında 2021 yılında ithalatta Rusya 29 milyar dolar ile ikinci, Ukrayna ise 4 milyar 500 milyon dolar ile 12'nci sırada yer alıyor. Bu da savaş durumunda Türkiye'nin ithalatının sıkıntıya gireceğini gösteriyor.

MALİYETLER ARTACAK, EKMEK VE AYÇİÇEK YAĞI SIKINTIDA

Rusya-Ukrayna savaşının dünyaya ve özellikle Türkiye'ye yansıyacak birçok ekonomik boyutunun olacağı düşünülüyor. Bunların başında petrol, doğalgaz, elektrik ve tarımsal maliyetler geliyor.

Türkiye'de üretimin azalmış olması buğday ve arpa konusunda bu iki ülkeye bağımlı hale gelmemize neden oldu. Daha şimdiden buğdaya küresel anlamda yüzde 6'lık bir fiyat artışı görülüyor.

Savaş koşulları nedeniyle yüksek üretim maliyetleri ve ulaşım maliyetleri göz önüne alındığında ekmek fiyatlarında artış yaşanması kaçınılmaz görünüyor. Ancak devletin alacağı önlemler ile ekmek fiyatlarında uzun vadede artış görülmemesi de söz konusu olabilir.

Rusya ve Ukrayna ayçiçek üretiminde dünyada ilk sırada konumlanıyorlar. Türkiye 2021 yılında bu ülkelerden 739 bin tonluk bir ithalat gerçekleştirdi. Bunun tam yüzde 70'si iki ülke üzerinden sağlandı. Dolayısıyla ekmeğin yanı sıra asıl fiyat patlaması ayçiçek yağında gerçekleşebilir. Ham ayçiçek yağının tonu 1400 seviyelerinden 1500'e yükseldi. Bu da önümüzdeki süreçte ayçiçek yağında fiyat artışı yaşanmasını kaçınılmaz kılıyor.

Türkiye'de başta ayçiçek yağı olmak üzere birçok üründe fiyatın düşürülmesi için KDV indirimi henüz etiketlere yansıtılmışken, savaş nedeniyle yeniden bir yükseliş söz konusu olabilecek.